Betere naleving wet- en regelgeving dankzij inzet gedragsontwerper
Voorkomen is beter dan genezen. Daarom zetten we ons in om overtredingen voor te zijn in plaats van in te grijpen als de overtreding al is gemaakt. Een goede manier om de naleving van wet- en regelgeving aan te moedigen, is door het gedrag van mensen te beïnvloeden. Dit is de taak van de gedragsontwerper bij Omgevingsdienst de Vallei (OddV).
Effectiever toezicht door gedragsontwerp
Door gedragsinterventies een vast onderdeel van de werkwijze te maken, wordt het toezicht in de Vallei versterkt. De functie richt zich op het beïnvloeden van gedrag als onderdeel van onze preventiestrategie. Een gedragsontwerper onderzoekt waarom mensen zich op een bepaalde manier gedragen en welke obstakels gewenst gedrag in de weg staan. Op basis van deze inzichten worden gerichte gedragsinterventies ontworpen die ongewenst gedrag (zoals milieuschadelijk handelen) tegengaan en gewenst gedrag (zoals het nemen van energiebesparende maatregelen) stimuleren. Dit maakt het toezicht effectiever.
Gedragsinterventies
Bij gedragsinterventies kan je denken aan het verduidelijken of vereenvoudigen van informatie, de kracht van herinnering inzetten of het geven van subtiele aanmoedigingen (nudges).
Voorbeelden van gedragsinterventies bij OddV
De onderstaande voorbeelden van gedragsinterventies laten zien hoe deze aanpak in de praktijk werkt.
Stookinstallatieproject
Dit project richt zich op scholen met stookinstallaties. Volgens de wet- en regelgeving moeten deze stookinstallaties regelmatig worden gekeurd. Voor gasgestookte installaties boven 100 kW is dit elke vier jaar, voor andere installaties vanaf 20 kW is het elke twee of vier jaar, afhankelijk van de grootte. Onderzoek laat zien dat veel installaties niet op tijd of volledig worden gekeurd. Dit kan leiden tot veiligheids- en milieurisico’s.
De interventie
De gedragsontwerper ontwikkelde een interventie waarbij scholen een informatieve flyer hebben ontvangen met een stappenplan om de keuringen op orde te krijgen. De afgelopen maanden is een herinneringsmail met de digitale flyer naar verschillende scholen in de Vallei-regio gestuurd. Hoewel de naleving nog niet op het gewenste niveau ligt, biedt de pilot waardevolle inzichten. De resultaten worden nu zorgvuldig geëvalueerd om te bepalen hoe de communicatie kan worden verbeterd, zodat de interventie ook voor andere doelgroepen ingezet kan worden.
Energiebesparende maatregelen
Dit project richt zich op ondernemers die verplicht zijn om energiebesparende maatregelen te nemen. Een van de meest voorkomende overtredingen is dat ondernemers hun leidingen en appendages (koppelstukken voor een leiding) niet laten isoleren. Uit de informatieplicht van bedrijven in de Vallei blijkt namelijk dat 45% deze gebouw gebonden maatregel niet heeft toegepast.
De interventie
Om dit probleem aan te pakken, heeft de gedragsontwerper een interventieplan ontwikkeld. Dit plan begint met een formele brief met een stappenplan, gevolgd door herinneringen en uiteindelijk een inspectie. De pilot van dit project is gestart in oktober 2024. Met deze aanpak krijgen ondernemers inzicht in het belang en de voordelen van isolatie, wat hen motiveert om de noodzakelijk energiebesparende maatregelen te nemen.
Een blik op de toekomst
Gedragsontwerp draagt bij aan een toekomstbestendige omgevingsdienst, waarin gedragsbeïnvloeding een vast onderdeel is van de aanpak en strategie. Op deze manier handhaven we niet alleen op wet- en regelgeving, maar stimuleren we ook preventief het naleven van de regels.
Bovenstaand artikel is onderdeel van de nieuwsbrief die wij sturen naar onze partners. OddV is volop in beweging maar dat is niet altijd zichtbaar voor de partners. Via een nieuwsbrief informeren we partners over relevante ontwikkelingen, projecten en samenwerkingen.